राम मंदिर उभारणीतील 'शिल्पकार'

५ ऑगस्ट रोजी अयोध्येत पंतप्रधान नरेंद्र मोदींच्या हस्ते ऐतिहासिक भूमीपूजन सोहळा संपन्न झाला. हा सोहळा कोट्यवधी भारतीयांसाठी अभिमान व आनंदाचा क्षण होता. विदेशात सुद्धा याचा आनंदोत्सव साजरा झाला. राम मंदिराची न्यायालयीन लढाई सुद्धा भारतीय लोकशाही व संविधानिक मूल्यांचे महत्व वाढवणारी आहे. आता राम मंदिर उभारण्याची जबाबदारी राममंदिर तीर्थक्षेत्र ट्रस्टकडे आहे. यामध्ये अनेक दिग्गज व्यक्तींचा समावेश आहे. या ट्रस्टमध्ये १५ सदस्य आहेत. त्यांची थोडक्यात माहिती घेऊ...

नृपेंद्र मिश्रा

मिश्रा यांना मंदिर निर्माण समिती चे अध्यक्ष या करिता बनवले कारण मंदिराचे निर्माण खूप भव्य दिव्यतेने आणि मर्यादित वेळेमध्ये व्हावे. नृपेंद्र मिश्रा हे १९६७ च्या बैच मधील यूपी केडर चे आईएएस अधिकारी होते. ते पूर्व मुख्यमंत्री कल्याण सिंह यांचे खाजगी सचिव आणि पूर्ण मुख्यमंत्री तसेच समाजवादी नेता मुलायम सिंह यांचेही प्रधान सचिव होते. आता राम मंदिर निर्माण करण्याची जबाबदारी त्यांच्याच खांद्यावर आहे.

श्री चंपत राय जी

विश्व हिंदु परिषदचे आंतरराष्ट्रीय उपाध्यक्ष चंपत राय देखील राम मंदिर आंदोलन मध्ये सामील होते. त्यांच्या खांद्यावर राम मंदिर निर्माणाची खूप मोठी जबाबदारी आहे. श्री रामजन्मभूमी तीर्थक्षेत्र ट्रस्टच्या महासचिव पदाची जबाबदारी त्यांना देण्यात आलेली आहे. याव्यतिरिक्त राम मंदिर निर्मितीच्या संदर्भातील बातम्या ही मीडियामध्ये अधिकृतपणे ठेवण्याची जबाबदारी त्यांच्याकडे आहे. विश्व हिंदु परिषदच्या राममंदिर राष्ट्रव्यापी आंदोलन उभे करण्यात महत्वाची भूमिका त्यांनी बजावली होती आणि आता भव्य दिव्य असे राम मंदिर बनवण्याची जबाबदारी ही चंपक राय आणि विश्व हिंदु परिषदेच्या हाती आहे.

महंत नृत्य गोपाल दास जी

अयोध्या चळवळीत महत्वाची भूमिका निभावणारे महंत नृत्य गोपाल दास रामजन्मभूमी तीर्थक्षेत्र ट्रस्टचे अध्यक्ष आहेत. अशा परिस्थितीत, राम मंदिर बांधण्याची सर्वात महत्वाची जबाबदारी त्यांच्यावर सोपविण्यात आली आहे.  नृत्य गोपाळ दास अनेक दशकांपासून राम मंदिर चळवळीचे संरक्षक आहेत.  मंदिराच्या बांधकामासाठी तो सतत नेत्याची भूमिका बजावत आहे. त्यांच्या नेतृत्वात दीर्घकाळ राम मंदिर बांधण्यासाठी देणग्या गोळा केल्या आहेत.  नृत्य गोपाळ दास यांच्यावर बाबरी विध्वंसात सामील असल्याचा आरोप आहे आणि लखनऊच्या सीबीआय न्यायालयातही त्यांच्याविरूद्ध खटला चालू आहे.

के. पराशरण जी

सर्वोच्च न्यायालयाचे वरिष्ठ वकील के.  पराशरण हे श्री रामजन्मभूमी तीर्थक्षेत्र ट्रस्टचे कायम सदस्य आहेत. पराशरण यांनी अयोध्या प्रकरणात हिंदू बाजूकडे सुप्रीम कोर्टात बरीच बाजू मांडली.  पराशरण स्वत: शेवटच्या सुनावणीतही युक्तिवाद करत असत.  रामलला यांच्या बाजूने निर्णय घेण्यास त्यांनी मोलाचे काम केले आहे. ९३ वर्षीय पराशरण रामसेतु समुद्र प्रकल्पात खटला चालविला आहे.  त्यांना 'पद्मभूषण' आणि 'पद्मविभूषण' अशा पुरस्कारांनी गौरविण्यात आले आहे. पराशरण हे भारतीय इतिहास, वेद पुराण आणि धर्म तसेच घटनेविषयी माहितीगार आहे.  राम मंदिर प्रकरणात त्यांनी स्कंध पुराणातील श्लोकांचा संदर्भ देऊन राम मंदिराच्या अस्तित्वाविषयी जोरदार युक्तिवाद केले.  रामजनमभूमी तीर्थ क्षेत्र ट्रस्टच्या स्थापनेनंतर पराशरण यांना राम मंदिर जमीन ताब्यात देण्याची जबाबदारी सोपविण्यात आली होती.

बिमलेंद्र मोहन प्रताप मिश्रा जी

अयोध्या राज घराण्याचे बिमलेंद्र मोहन प्रताप मिश्रा हे श्री रामजन्मभूमी तीर्थ क्षेत्र ट्रस्टचे कायम सदस्य आहेत.  बिमलेंद्र मोहन प्रताप मिश्रा हे राम मंदिर बांधणीत महत्वाची जबाबदारी पार पाडत आहेत.  विश्वस्त स्थापन झाल्यानंतर आयुक्त खासदार अग्रवाल यांनी त्यांना रामजन्मभूमीच्या स्वीकारण्याची जबाबदारी सोपविली होती.

महंत दिनेंद्र दास जी

निर्मोही अखाड्याचे प्रमुख महंत दिनेंद्र दास यांनाही श्री राम जन्मभूमी मंदिर तीर्थक्षेत्र ट्रस्टच्या स्थायी सदस्य म्हणून समाविष्ट केले आहे.  निर्मोही रिंगणच्या वतीने सर्वोच्च न्यायालयात खटला लढवत आहेत.  वयाच्या दहाव्या वर्षी ते माथियाच्या आश्रमातील महंत झाले होते.  यानंतर, जेव्हा त्यांनी बीएचा अभ्यास करण्यासाठी अयोध्येत राहायला सुरुवात केली तेव्हा निर्मोही अखाड्यात सामील झाले.

जगतगुरु वासुदेवानंद सरस्वती जी महाराज

जगतगुरू शंकराचार्य स्वामी वासुदेवानंद सरस्वतीजी महाराज श्री राम जन्मभूमी मंदिर तीर्थ क्षेत्र ट्रस्टचे सदस्य आहेत.  ते बद्रीनाथ येथील ज्योतिष पीठाचे शंकराचार्य आहेत.  मात्र, ते शंकराचार्य होण्यावरून वाद झाला.  द्वारका खंडपीठाचे शंकराचार्य स्वामी वासुदेवानंद सरस्वती यांनी ज्योतिष मठाच्या शंकराचार्य पदव्यासंदर्भात उच्च न्यायालयात खटला दाखल केला होता.

 

युगपुरुष परमानंद जी

युगपुरुष परमानंद जी महाराज श्री राम जन्मभूमी मंदिर तीर्थ क्षेत्र ट्रस्टचे सदस्य आहेत.  अखंड आश्रम हरिद्वारचे प्रमुख.  वेदान्तवरील त्यांची १५० हून अधिक पुस्तके प्रकाशित झाली आहेत.  २००० मध्ये त्यांनी संयुक्त राष्ट्रांच्या आध्यात्मिक नेत्यांच्या शिखर संमेलनाला संबोधित केले होते.

स्वामी गोविंददेव गिरीजी महाराज

स्वामी गोविंद देवगिरी जी महाराज श्री रामजन्मभूमी मंदिर तीर्थ क्षेत्र ट्रस्टचे कोषाध्यक्ष तसेच सदस्य आहेत.  या प्रकरणात, त्यांच्याकडे राम मंदिर बांधण्यासाठी देणगीची सर्व खाती आहेत.  देवगिरी जी महाराज यांचा जन्म १९५० मध्ये अहमद नगर, महाराष्ट्रात झाला.  रामायण, श्रीमद् भगवद्गीता, महाभारत आणि इतर पौराणिक ग्रंथांचे देश-विदेशात प्रवचन करतात.  स्वामी गोविंद देव हे महाराष्ट्रातील प्रसिद्ध आध्यात्मिक गुरु पांडुरंग शास्त्री आठवले यांचे शिष्य आहेत.

अवनिश अवस्थी जी

उत्तर प्रदेश सरकारचे प्रतिनिधी

अयोध्येत राम मंदिर बांधण्यासाठी उभारण्यात आलेल्या श्री रामजन्मतीर्थ क्षेत्र ट्रस्टकडे अतिरिक्त मुख्य सचिव अवनीश अवस्थी आणि उत्तर प्रदेश सरकारचे प्रतिनिधी म्हणून अनुज कुमार झा, अयोध्याचे जिल्हा दंडाधिकारी.  राम मंदिर बांधण्यात यूपी सरकारची महत्त्वपूर्ण भूमिका आहे.  केवळ मंदिरच नाही तर अयोध्या सुशोभित आणि सुशोभित करण्याची जबाबदारी या दोन लोकांच्या हाती आहे. अनुज कुमार झा अयोध्याचे जिल्हा दंडाधिकारी असल्याने सर्व जमीन त्यांच्या अखत्यारीत येते. त्याच वेळी  १९८७ बॅचचे आयएएस अधिकारी अवनीश अवस्थी हे यूपीच्या प्रधान सचिव, धर्मादाय व्यवहार, पर्यटन, माहिती आणि गृह विभागाच्या पदावरही कार्यरत आहेत.  या व्यतिरिक्त काशी विश्वनाथ कॉरिडोर, वाराणसीमध्ये पंतप्रधानांचे स्वप्न प्रकल्प व पूर्वांचल एक्सप्रेस वेच्या बांधकामाचीही जबाबदारी सोपविण्यात आली आहे.  अयोध्येत ऐतिहासिक दीपोत्सव आयोजित करण्यापासून ते भगवान राम यांच्या पुतळ्याची स्थापना करण्यापर्यंत, प्रस्तावित मशिदीसाठी पाच एकर जमीन निश्चित करण्यापर्यंत अनेक प्रमुख निर्णय घेण्यात या दोन्ही अधिकाऱ्यांची महत्त्वपूर्ण भूमिका आहे.

स्वामी माधवाचार्य विश्व प्रसन्नतीर्थ जी महाराज

स्वामी माधवाचार्य विश्व प्रसन्नतीर्थ जी महाराज श्रीरामजन्मभूमि मंदिर तीर्थ क्षेत्र ट्रस्ट चे ट्रस्टी सदस्य आहेत. ते कर्नाटक च्या उडुपीत स्थित पेजावर मठ चे ३३ वें पीठाधीश्वर आहेत. डिसेंबर २०१९ मध्ये पेजावर मठ च्या पीठाधीश्वर स्वामी विश्वेशतीर्थ यांच्या निधनानंतर त्यांनी पदवी संभाळली.

श्री कामेश्वर चौपाल जी

श्रीरामजन्मभूमि मंदिर तीर्थ क्षेत्र ट्रस्ट मध्ये दलित समुदाय च्या जागेवर कामेश्वर चौपाल स्थायी सदस्य च्या नात्याने सहभागी आहेत. १९८९ चे राम मंदिर आंदोलन च्या वेळी  झालेल्या शिलान्यास मध्ये कामेश्वर ह्यांनी ही राम मंदिर ची पहली वीट ठेवली होती. रा. स्व. संघाने  त्यांना पहले कारसेवकचा दर्जा ही दिला होता. राममंदिर निर्माणच्या देखरेखित कामेश्वर चौपाल सध्या आहेत.

डॉ. अनिल कुमार मिश्र जी

होम्योपैथी चे डॉक्टर अनिल कुमार मिश्र श्रीरामजन्मभूमि मंदिर तीर्थ क्षेत्र ट्रस्ट के स्थायी सदस्य आहेत. अयोध्या लक्ष्मणपुरी कॉलोनी मध्ये ते रहवास करतात.अनिल कुमार मिश्र राम मंदिर आंदोलन  च्या वेळेस विनय कटियार च्या सोबत होते. नंतर ते राष्ट्रीय स्वयंसेवक संघशी जुळले. सध्या ते संघाचे अवध प्रांत चे प्रांत कार्यवाह आहेत.

महंत दिनेंद्र दास जी

निर्मोही अखाड़ा चे प्रमुख महंत दिनेंद्र दास ही श्रीरामजन्मभूमि मंदिर तीर्थ क्षेत्र ट्रस्ट के स्थायी सदस्य आहेत. निर्मोही अखाड्याच्या बाजुने सुप्रीम कोर्टात खुपच वेळ लढा द्यावा लागला. ह्याच्या नंतर बीए ची पदवी घेण्यासाठी ते  अयोध्या मध्ये रहायला लागले. तेव्हा ते निर्मोही अखाड़ा शी जुळले. १९९२ मध्ये निर्मोही अखाड़ा चे नागा साधू बनले, त्या नंतर त्यांना १९९३ मध्ये मुख्य आणि उपसरपंच बनवण्यात आले.

©️ विश्व संवाद केंद्र, देवगिरी